Asset onderhoud, hoe hou ik assets in conditie?
Eigenaren van technische assets zijn wettelijk verplicht om deze te (laten) onderhouden. Maar hoe ga je dat dan aanpakken?
Een onderhoudsconcept vormt dé basis waarmee je het preventief onderhoud op een efficiënte manier in kunt richten. Door alle relevante onderhoudsgegevens te bundelen, biedt het een helder totaaloverzicht van uitvoerbare onderhoudstaken. In de meeste gevallen wordt een onderhoudsconcept ontwikkeld door de leverancier van de assets, d.w.z. de Original Equipment Manufacturer (OEM), die voorschrijft hoe het onderhoud van het product efficiënt en effectief kan worden uitgevoerd. De OEM geeft in de onderhoudsvoorschriften aan de onderdelen aan die periodiek vervangen moeten worden.
Servicenetwerk
Voor het onderhoud van de assets wordt een servicenetwerk opgezet dat onder meer onderhouds- en reparatiefaciliteiten, middelen en service-instrumenten die nodig zijn om het onderhoud uit te voeren en voorraadlocaties voor de opslag van reserveonderdelen omvat.
In het algemeen kunnen we drie typen servicenetwerken voor assets onderscheiden, OEM-netwerken, service integrators en gebruikers netwerken.
Een OEM netwerk bestaat uit een OEM of systeemintegrator die (een deel van) de eerder verkochte assets van eigen makelaardij onderhoudt, daarnaast zijn er de service providers, die meestal tegen lagere kosten dan de gebruiker individueel kan realiseren. Een OEM heeft vaak meer kennis over de asset dan een individuele gebruiker en kan profiteren van de schaal van operaties (middelen delen), omdat een OEM typisch meerdere gebruikers bedient.
Bedrijven in gebruikersnetwerken gebruiken en onderhouden zowel hun hoogwaardige kapitaalgoederen. In dergelijke netwerken is het vaak gemakkelijker om het exploitatie- en onderhoudsschema van de bedrijfsmiddelen te synchroniseren, omdat de voor het onderhoud benodigde middelen niet met meerdere gebruikers worden gedeeld. Bovendien hebben de gebruikers van de activa vaak een hoog kennisniveau van de activatechnologieën. Daarom zijn zij in staat om als partner van de OEM te fungeren bij het ontwikkelen van technische verbeteringen aan het bedrijfsmiddel (modificaties), en kunnen zij een ‘slimme koper’ zijn in de ontwerpfase van nieuwe bedrijfsmiddelen.
In een dergelijk netwerk is een Onderhoudsorganisatie (MO) verantwoordelijk voor het onderhoud van de assets. Een MO synchroniseert de onderhouds- en gebruikseisen van de assets, op basis van respectievelijk het onderhoudsconcept en het gebruiksschema, en plant het onderhoud voor alle assets. Onderhoud aan een asset kan alleen worden uitgevoerd als de benodigde middelen (o.a. technici, systematische en gedetailleerde beschrijving van de werkelijkheid, concepten en modellen worden ontwikkeld die zowel een hoge praktische als wetenschappelijke relevantie beogen te hebben.
Deze redenering volgend, beginnen we met een brede kijk op planning en besturing van MLO’s door in hoofdstuk 2 een normatief raamwerk te presenteren, waarin we een overzicht geven van alle relevante beslissingsfuncties inclusief hun onderlinge relaties. Dit raamwerk wordt gebruikt om beschikbare literatuur te clusteren, en om open onderzoeksonderwerpen te identificeren door het raamwerk te vergelijken met de praktijk in case studies in Hoofdstuk 3. In dit case study onderzoek hebben we nauw samengewerkt met de Nederlandse Spoorwegen (NS), KLM Engineering & Maintenance (KLM E&M), Koninklijke Luchtmacht (RNLAF), Koninklijke Landmacht (RNLA), Koninklijke Marine (RNLN), Europe Container Terminals (ECT) en Gemeentelijk Vervoerbedrijf Amsterdam (GVB), die allen als ‘research labs’ hebben gediend gedurende het gehele onderzoek.
Uit de casestudies bleek dat herstelbare onderdelen het grootste deel uitmaken van het kapitaal dat in reserveonderdelenvoorraden is geïnvesteerd (70-85%) en dat ongeveer 60-70% van alle reparaties voor reserveonderdelen door interne reparatiewerkplaatsen wordt uitgevoerd. Voorts hebben wij in een casestudy bij het RNLN vastgesteld dat in 80% van alle gevallen van uitval van (sub)systemen als gevolg van de onbeschikbaarheid van reserveonderdelen, dit te wijten was aan de onbeschikbaarheid van een herstelbaar reserveonderdeel. Wat de beschikbaarheid en de kosten van reserveonderdelen betreft, lijkt het dus de moeite waard de aandacht toe te spitsen op onderdelen die door interne reparatiewerkplaatsen worden gerepareerd. Bovendien vallen de planning en controle van interne reparatiewerkplaatsen onder de controle van het MLO, in tegenstelling tot onderdelen die door externe reparatiewerkplaatsen worden gerepareerd.
Meerjarenonderhoudsplan
MJOP staat voor meerjarenonderhoudsplan en het geeft inzicht in het uit te voeren onderhoud voor de komende jaren. Een MJOP is een kritiek onderdeel van het onderhoudsbeheer van installaties in fabrieken. Met een meerjarenonderhoudsplan kan een planning gemaakt worden en budgetten vastgesteld. Bovendien draagt het bij aan inzicht in de levensduur en betrouwbaarheid van assets.
Een goed MJOP omschrijft aan welke assets aandacht besteed moet worden, op welke frequentie onderhoud gepleegd moet worden, welke onderdelen hiervoor nodig zijn en wat de werkzaamheden en kosten zijn die hierbij horen. Een MJOP heeft vier onderdelen:
- Een meerjarenonderhoudsplan bestaat allereerst uit een omschrijven van de assets waaraan onderhoud gepleegd moet worden. Dit is veelal een onderdelenlijst van de installatie.
- Hierbij hoort een tijdschema waarin staat welk onderdeel wanneer geïnspecteerd, onderhouden of vervangen wordt.
- Vervolgens worden alle taken benoemt die uitgevoerd worden in het geval van inspectie, onderhoud of vervangen.
- Tot slot wordt er een kostenraming gemaakt.
Een MJOP beschrijft in de basis enkel de gemiddelde levensduur van een asset. Daarom voer je ook altijd een conditiemeting uit, waarbij je kijkt naar de huidige staat van de onderdelen. De conditiemeting bepaald of er nu onderdelen zijn die direct onderhoud nodig hebben.