Een tillift kan als hulpmiddel worden ingezet wanneer een cliënt een fysiek beperkte mobiliteit heeft en zichzelf niet zelfstandig kan verplaatsen. Met een tillift kan een transfer gemaakt worden waarbij de cliënt ondersteund wordt of volledig getild en verplaatst. Een tillift is alleen bedoeld voor het verplaatsen over korte afstanden, het is geen transportmiddel. Denk bijvoorbeeld aan een transfer van bed naar de rolstoel of een transfer richting het toilet.

Bedoeld gebruik

Een tillift is bedoeld om een cliënt in combinatie met een tilband veilig en comfortabel te verplaatsen. Daarnaast zijn tilliften zeker ook ontwikkeld om de fysieke belasting van de zorgverlener te beperken. De Praktijkrichtlijnen Fysieke Belasting geven aan hoeveel je mag duwen en trekken en wanneer dit niet meer verantwoord is. Wanneer het werk te zwaar wordt, stellen deze richtlijnen dat je gebruik moet maken van een hulpmiddel. Welk type tillift gebruikt moet worden bij een transfer is afhankelijk van de zelfstandigheid van de cliënt. De bijbehorende belasting op de zorgverlener is vastgelegd in mobiliteitsklassen.

Soorten tilliften

Er zijn verschillende soorten tilliften op de markt. Afhankelijk van de wensen en mogelijkheden van de cliënt kan onder andere gekozen worden uit:

• Plafondtilliften; Deze worden binnen één of meerdere ruimtes aan het plafond of de muur gemonteerd. De cassette kan licht en snel over de rail bewogen worden, zonder dat je last hebt van oneffenheden op de vloer. De plafondlift is daarom geschikt voor de ingezet bij een te hoge fysieke belasting. Het maken van een transfer kost minder ruimte maar dit vergt wel permanente aanpassingen binnen de ruimte. Het nadeel van een plafondlift is dat er vaak alleen passieve transfers gemaakt kunnen worden.
• Verrijdbare tilliften; Deze zijn mobiel en kunnen cliënten verplaatsen tussen één of meerdere ruimtes. Er wordt onderscheid gemaakt tussen actieve en passieve tilliften. Die worden ingezet afhankelijk van de toepassing en de mogelijkheden van de cliënt. Verrijdbare tilliften zijn flexibel en kunnen snel worden ingezet, zonder permanente aanpassingen aan de ruimte.

Actieve of passieve tilliften

Zoals in de Praktijkrichtlijnen staat beschreven wordt de keuze van het type hulpmiddel bepaald aan de hand van de mobiliteitsklasse van de cliënt. Dit geldt ook voor de keuze tussen een actieve of passieve tillift. De verschillen tussen de twee transferhulpmiddelen zijn:

• Actieve tilliften (stalift): Deze worden ingezet voor het maken van een staande transfer, waarbij de tillift de cliënt tot stand brengt. Geschikt voor mobiliteitsklasse C; de cliënt kan niet zelfstandig opstaan maar heeft wel een schouderfunctie, enige rompbalans en kan steun nemen op tenminste één been. Ook het kunnen begrijpen en opvolgen van instructies is belangrijk voor het maken van een veilige transfer.
• Passieve tilliften: Deze worden gebruikt wanneer de cliënt niet meer zelfstandig kan meewerken aan de transfer. De tilband ondersteunt daarbij het hele lichaam van de cliënt. Geschikt voor mobiliteitsklasse D en E; de cliënt heeft weinig tot geen rompbalans en kan onvoldoende steun nemen op de benen. Meewerken aan de transfer is niet nodig, er is volledige ondersteuning voor de cliënt.

Manueel verrijdbaar of met rijondersteuning

Voor de verrijdbare tilliften geldt dat ze de mogelijkheid bieden tot een manuele of een elektrisch ondersteunde versie.

• Manueel verrijdbaar; dit is de meest voorkomende tillift. De manuele tilliften worden volledig door eigen lichaamskracht bewogen. Afhankelijk van de omgevingsfactoren kan het manoeuvreren van de tillift flink wat kracht kosten en ligt fysieke overbelasting voor de zorgverlener op de loer.
• Elektrisch ondersteund; deze tilliften zijn voorzien van elektrische rijondersteuning. De elektrische ondersteuning zorgt ervoor dat de geleverde duw- en trekkrachten worden versterkt. Hierdoor kost het nauwelijks kracht om deze tilliften te verplaatsen. Dit maakt het werken met een tillift een stuk lichter en verminderd zo het risico op klachten aan het bewegingsapparaat.

Een tillift is een belangrijk hulpmiddel binnen de zorg en niet meer weg te denken uit de huidige praktijk. Bij het kiezen van de juiste tillift is het erg belangrijk om naar de behoefte en mogelijkheden van de cliënt te kijken als ook naar het comfort en de ondersteuning. Houd ook altijd rekening met de fysieke belasting op het lichaam van jou en je collega’s. Zo houden we de zorg ondanks de toenemende zorgzwaarte licht en daarmee plezierig!